Penerapan HOTS (Higher Order Thinking Skills) dalam Eksplorasi Ide pada Mata Kuliah Kitabah

Authors

  • Renti Yasmar Institut Agama Islam Negeri Curup
  • Siti Sulaikho Universitas KH. Abdul Wahab Hasbullah
  • Muhammad Syahrul Munir Sekolah Tinggi Ilmu Tarbiyah Al Muslihuun Blitar
  • Imam Asrori Universitas Negeri Malang
  • Umi Machmudah Universitas Islam Negeri Maulana Malik Ibrahim Malang

DOI:

https://doi.org/10.32332/an-nabighoh.v25i2.7171

Keywords:

Writing Skills; HOTS; Exsploration of Idea.

Abstract

Idea generation, a cognitive process requiring creativity and action, is the focal point of this study. It aims to evaluate the learning needs of PBA students in Maharatul Kitabah, focusing on higher-order thinking skills (HOTS) for idea generation. The study employs educational research and development methods, iteratively aiming to align outcomes with predetermined goals. The learning model development in this study is guided by learning design procedures, emphasizing the Dick and Carey model. This design process entails three stages: (1) initial research, (2) model design, and (3) feasibility testing. The findings reveal a need for more students' Arabic writing skills, necessitating various activities to bolster high-level thinking competencies in the Kitabah course. These activities encompass strategies like tartib al mahdar, tartib al qishshah min shuwar, washf al–shurah, ta'liq al-nash, and tartib al–nash. All these efforts are directed at enhancing students' writing competence.

References

Beyer, Barry K. Practical Strategies for the Teaching of Thinking. Allyn and Bacon, 1987.
Dini, Sri Kamila, and Sugeng Riadi. “Pembelajaran Menulis Teks Eksposisi dengan Metode Brainstorming Kelas X.” SeBaSa 5, no. 2 (2022): 308. https://doi.org/10.29408/sbs.v5i2.6212.
Fahimi, Zahra, and Ali Rahimi. “On the Impact of Self-Assessment Practice on Writing Skill.” Procedia - Social and Behavioral Sciences, The Proceedings of 2nd Global Conference on Conference on Linguistics and Foreign Language Teaching, 192 (2015): 730. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.06.082.
Farwell, Tricia M., Leon Alligood, Sharon Fitzgerald, and Ken Blake. “Assessing Assessment: Evaluating Outcomes and Reliabilities of Grammar, Math, and Writing Skill Measures in an Introductory Journalism Course.” Journalism & Mass Communication Educator 71, no. 1 (2016): 28–49. https://doi.org/10.1177/1077695814551829.
Fauziah, Indah Rahmi Nur, Syihabudin Syihabudin, and Asep Sopian. “Analisis Kualitas Tes Bahasa Arab Berbasis Higher Order Thinking Skill (HOTS).” LISANUNA: Jurnal Ilmu Bahasa Arab Dan Pembelajarannya 10, no. 1 (2020): 45–54. https://doi.org/10.22373/ls.v10i1.7805.
Febriani, Suci Ramadhanti. “Analisis Implementasi Pembelajaran Bahasa Arab Di Sekolah Dasar: HOTS, MOTS, LOTS?” Prosiding Konferensi Nasional Bahasa Arab 6 (2020): 432. https://prosiding.arab-um.com/index.php/konasbara/article/view/695.
Gozali, Imelda, Anita Lie, Siti Mina Tamah, and Fransiskus Jemadi. “HOTS Questioning Ability and HOTS Perception of Language Teachers in Indonesia.” Indonesian Journal of Applied Linguistics 11, no. 1 (2021): 60–71. https://doi.org/10.17509/ijal.v11i1.34583.
Graham, Douglas, and Thomas T. Bachmann. Ideation: The Birth and Death of Ideas. John Wiley & Sons, 2004.
Hamid, Mohd Azhar Abd. Pengenalan Pemikiran Kritis & Kreatif. Johor Bahru: Penerbit Universiti Teknologi Malaysia, 2001.
Handiwiguna, Rendi, Fitria Hasanatul Mila, and Dida Firmansyah. “Pembelajaran Menganalisis Menulis Puisi Dengan Menggunakan Pendekatan Kontekstual Imajinatif.” Parole : Jurnal Pendidikan Bahasa Dan Sastra Indonesia 1, no. 4 (2018): 577. https://journal.ikipsiliwangi.ac.id/index.php/parole/article/view/955.
Helmawati. Pembelajaran Dan Penilaian Berbasis HOTS. Bandung: PT Remaja Rosdakarya, 2019.
Herman, Tatang, Aan Hasanah, Rifki Candra Nugraha, Eha Harningsih, Dini Aghniya Ghassani, and Rosida Marasabessy. “Pembelajaran Berbasis Masalah-High Order Thinking Skill (HOTS) Pada Materi Translasi.” Jurnal Cendekia : Jurnal Pendidikan Matematika 6, no. 1 (2022): 1131. https://doi.org/10.31004/cendekia.v6i1.1276.
Hyland, Ken. Second Language Writing. Cambridge University Press, 2003.
Jonson, Ben. “Design Ideation: The Conceptual Sketch in the Digital Age.” Design Studies 26, no. 6 (2005): 613. https://doi.org/10.1016/j.destud.2005.03.001.
Jusuf, Isman. “Menulis sebagai Media Terapi bagi Kesehatan.” Prosiding Ideas Publishing, 2023. https://e-prosiding.ideaspublishing.co.id/index.php/PIP/article/view/4.
Kafi, Fina Aunul, and Zidni Ilma. “Analisis Soal Tematik Bahasa Arab Berbasis HOTS Pada Kelas XII MAN 3 Jember.” Al-Fusha : Arabic Language Education Journal 4, no. 1 (2022): 1–9. https://ejournal.inaifas.ac.id/index.php/alfusha/article/view/729.
Lewis, Arthur, and David Smith. “Defining Higher Order Thinking.” Theory Into Practice 32, no. 3 (1993): 131. https://www.jstor.org/stable/1476693.
Mohamed, Siti Zabidah. “Kesan Pendekatan Penyebatian Kemahiran Berfikir Kreatif Dalam Pengajaran Karangan Deskriptif Dan Karangan Imaginatif Dalam Kalangan Pelajar Tingkatan IV.” Disertasi, Universiti Sains Malaysia, 2006. http://eprints.usm.my/9100/.
Mufti, Ali. “Project-Based Learning untuk Meningkatkan Kemampuan Berpikir Tingkat Tinggi pada Mata Pelajaran Bahasa Arab.” Al-Ma‘rifah 19, no. 1 (2022): 13–22. https://doi.org/10.21009/almakrifah.19.01.02.
Munajat, Fuad. “Problematika Pembelajaran At-Taraakiib Di Perguruan Tinggi Keagamaan Islam (Studi Kasus Pada Pembelajaran Al-Kitabah I Mahasiswa PBA Stain Kudus).” Arabia : Jurnal Pendidikan Bahasa Arab 10, no. 2 (2018): 110. https://doi.org/10.21043/arabia.v10i2.4281.
Munawarah, Munawarah, and Zulkiflih Zulkiflih. “Pembelajaran Keterampilan Menulis (Maharah al-Kitabah) Dalam Bahasa Arab.” Loghat Arabi : Jurnal Bahasa Arab Dan Pendidikan Bahasa Arab 1, no. 2 (2021): 22–34. https://doi.org/10.36915/la.v1i2.15.
Muradi, Ahmad, Faisal Mubarak, Ridha Darmawaty, and Arif Rahman Hakim. “Higher Order Thinking Skills Dalam Kompetensi Dasar Bahasa Arab.” Arabi : Journal of Arabic Studies 5, no. 2 (2020): 177. https://doi.org/10.24865/ajas.v5i2.293.
Nurcholis, Ahmad, and Syaikhu Ihsan Hidayatullah. “Tantangan Bahasa Arab sebagai Alat Komunikasi di Era Revolusi Industri 4.0 pada Pascasarjana IAIN Tulungagung.” Arabiyatuna: Jurnal Bahasa Arab 3, no. 2 (2019): 283. https://doi.org/10.29240/jba.v3i2.999.
Nurhanifah, Nadya Silva. “Problematika Mahasiswa Bahasa Arab Dalam Meningkatkan Kemahiran Menulis Bahasa Arab.” International Conference of Students on Arabic Language 5 (2021): 643. http://prosiding.arab-um.com/index.php/semnasbama/article/view/838.
Rahmawati, Nailur. “Pembelajaran Bahasa Arab: Menuju Higher Order Thinking Skills (HOTS).” Prosiding Konferensi Nasional Bahasa Arab 4 (2018): 149. https://prosiding.arab-um.com/index.php/konasbara/article/view/265.
Rajendran, N. S. Teaching & Acquiring Higher-Order Thinking Skills: Theory & Practice. Perak: Penerbit Universiti Pendidikan Sultan Idris, 2008.
Rashid, Abd Rahim Abd. Kemahiran Berfikir Merentasi Kurikulum: Pendekatan Pedagogi dan Wawasan Pendidikan Bestari. Shah Alam: Penerbit Fajar Bakti, 1999.
Setyawan, Cahya Edi. “Arah Perencanaan Pembelajaran Bahasa Arab Abad 21.” AL-MANAR : Jurnal Komunikasi Dan Pendidikan Islam 9, no. 1 (2020): 55–82. https://doi.org/10.36668/jal.v9i1.133.
Sihabuddin, Sihabuddin. “Prosedur Penyusunan Tes Berbasis HOTS Pada Empat Keterampilan Berbahasa Arab.” LEARNING : Jurnal Inovasi Penelitian Pendidikan Dan Pembelajaran 3, no. 1 (2023): 40–47. https://doi.org/10.51878/learning.v3i1.2035.
Singh, Charanjit Kaur Swaran, and Pavalaarasi Marappan. “A Review of Research on The Importance of Higher Order Thinking Skills (HOTS) in Teaching English Language.” Journal of Critical Reviews 7, no. 08 (2020): 740. https://doi.org/10.31838/jcr.07.08.161.
Susanto, Susanto, Ayu Desrani, Apri Wardana Ritonga, and Yohan Rubiyantoro. “Improving Students’ Creative Thinking In Learning Arabic Through HOTS Based Project Based Learning Model.” An Nabighoh 24, no. 1 (2022): 1–16. https://doi.org/10.32332/an-nabighoh.v24i1.3924.
Vahlepi, Sahrizal, Helty Helty, and Friscilla Wulan Tersta. “Implementasi Model Pembelaaran Berbasis Case Method Dan Project Based Learning Dalam Rangka Mengakomodir Higher Order Thinking Skill Mahasiswa Dalam Mata Kuliah Psikologi Pendidikan Bahasa Arab Di Masa Pandemi.” Jurnal Pendidikan Tambusai 5, no. 3 (2021): 10153. https://jptam.org/index.php/jptam/article/view/2593.
Verawati, Heni, Evi Febriani, Intan Muflihah, Uswatun Hasanah, Agus Susanti, and Fitriani Fitriani. “HOTS Analysis of Task Instructions in Bahasa Arab Madrasah Aliyah Textbook Published by The Ministry of Religious Affairs.” Edukatif : Jurnal Ilmu Pendidikan 4, no. 1 (2022): 944. https://doi.org/10.31004/edukatif.v4i1.1930.
Widodo, Arif, Zakiyatul Abidah, Nurul Fahmi, and Hana Chebaiki. “Development of Arabic Learning Design Based on Higher Order Thinking Skill With Discovery Learning Model / Pengembangan Desain Pembelajaran Bahasa Arab Berbasis Higher Order Thinking Skill Dengan Model Discovery Learning Pada Siswa Kelas X SMKM 8 Paciran.” Al Mahāra: Jurnal Pendidikan Bahasa Arab 7, no. 1 (2021): 27–44. https://doi.org/10.14421/almahara.2021.071-02.

Published

2023-12-01